Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków działa w imieniu Wojewody Śląskiego na podstawie art. 89 pkt 2 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t.j.: Dz. U. z 2024 r., poz.1292).

Zasadniczy zakres działań wojewódzkiego konserwatora zabytków reguluje ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t.j.: Dz. U. z 2024 r. poz. 1292). W myśl art. 93 ust. 1 ustawy - w sprawach określonych w ustawie i w odrębnych przepisach organem pierwszej instancji jest wojewódzki konserwator zabytków, a organem wyższego stopnia minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.

Do zadań wojewódzkiego konserwatora zabytków należy w szczególności:

• realizacja zadań wynikających z krajowego programu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami;

• sporządzanie, w ramach przyznanych środków budżetowych, planów finansowania ochrony zabytków i opieki nad zabytkami;

• prowadzenie rejestru i wojewódzkiej ewidencji zabytków oraz gromadzenie dokumentacji w tym zakresie;

• wydawanie, zgodnie z właściwością, decyzji, postanowień i zaświadczeń w sprawach określonych w ustawie oraz w przepisach odrębnych;

• sprawowanie nadzoru nad prawidłowością prowadzonych badań konserwatorskich, architektonicznych, prac konserwatorskich, restauratorskich, robót budowlanych i innych działań przy zabytkach oraz badań archeologicznych;

• organizowanie i prowadzenie kontroli w zakresie ochrony zabytków i opieki nad zabytkami;

• opracowywanie wojewódzkich planów ochrony zabytków na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych oraz koordynacja działań przy realizacji tych planów;

• upowszechnianie wiedzy o zabytkach;

• współpraca w sprawach ochrony zabytków z innymi organami administracji publicznej i podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2024 r. poz. 1491);

• decydowanie w sprawach osobowych i płacowych pracowników Wojewódzkiego Urzędu i delegatur;

• nadzorowanie przestrzegania dyscypliny pracy w Wojewódzkim Urzędzie;

• upoważnianie kierowników delegatur Wojewódzkiego Urzędu do prowadzenia i załatwiania spraw, w tym do wydawania decyzji administracyjnych z wyłączeniem decyzji o wpisie do rejestru zabytków, decyzji wyrażającej zgodę na zbycie obiektów stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego wpisanych do rejestru zabytków ;

• udzielanie pełnomocnictw do prowadzenia spraw w przypadkach uzasadnionych szczególnymi potrzebami ochrony zabytków i opieki nad zabytkami;

• sprawowanie nadzoru nad organami gmin, powiatów lub związków gmin i powiatów wykonującymi na podstawie porozumień zadania z zakresu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami;

• udzielanie odpowiedzi w sprawach skarg i wniosków;

• odpowiada za funkcjonowanie kontroli zarządczej;